İş Kazası Geçiren İşçinin Hakları Nelerdir?
Türkiye’de her yıl binlerce işçi iş kazası geçirmekte ve bu kazalar sonucunda ciddi sağlık sorunları, iş gücü kaybı veya hayat kaybı gibi durumlar yaşanmaktadır. İş kazaları, işverenin sorumluluğunda olan olaylar arasında yer alır ve kazaya uğrayan işçinin bir dizi yasal hakkı bulunmaktadır.
Bu yazımızda, iş kazası nedir, hangi durumlar iş kazası sayılır, iş kazası geçiren işçinin hakları nelerdir, hangi mercilere başvuru yapılmalıdır gibi sorulara yanıt veriyor; iş kazalarında açılabilecek tazminat ve ceza davalarını detaylıca ele alıyor ve bu süreçlerde Emir Hukuk Bürosu olarak sunduğumuz avukatlık hizmetleri hakkında da bilgi veriyoruz.
İş Kazası Nedir?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, iş kazası aşağıdaki durumlardan herhangi birinde meydana gelen olaylar için kullanılır:
• İşçinin, işyerinde bulunduğu sırada meydana gelen kaza
• İşveren tarafından yürütülen iş nedeniyle işçinin görevli olarak işyeri dışında bulunması sırasında
• İşçinin, işveren tarafından sağlanan bir taşıtla işe gidip gelirken geçirdiği kaza
• Emziren kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için ayrılan zamanlarda
• İşçinin görevli olarak gönderildiği bir başka iş yerinde
İş Kazası Geçiren İşçinin Sahip Olduğu Temel Haklar
1. Geçici İş Göremezlik Ödeneği (Rapor Parası)
İş kazası nedeniyle istirahatli (raporlu) olan sigortalıya, iş göremez durumda olduğu günler için SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
Şart: Kaza tarihinden önce en az 1 gün sigortalı olmak yeterlidir. Prim günü şartı aranmaz.
2. Sürekli İş Göremezlik Geliri
Kaza sonrası işçinin çalışma gücünde kalıcı kayıp oluşmuşsa, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilir. Bu oran %10’un üzerindeyse, SGK tarafından ömür boyu maaş bağlanır.
3. Tedavi Giderlerinin Karşılanması
İş kazasına uğrayan işçinin tüm sağlık giderleri (ameliyat, ilaç, fizik tedavi vb.) SGK tarafından karşılanır. Özel hastaneler veya yanlış yönlendirmeler sonucu bu haktan habersiz kalınabilir.
4. İşverene Karşı Maddi Tazminat Davası
Eğer kazada işverenin kusuru varsa (örneğin iş güvenliği önlemi alınmamışsa), işçi işverene karşı maddi tazminat davası açabilir. Bu tazminat, tedavi masrafları, gelir kaybı, bakıcı ücreti gibi zararları kapsar.
5. Manevi Tazminat Davası
İş kazası nedeniyle ruhsal veya bedensel acı yaşayan işçi, manevi tazminat talebinde bulunabilir. Mahkeme, olayın ağırlığına göre uygun bir bedel belirler.
6. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı (Ölüm Halinde)
Eğer iş kazası ölümle sonuçlanmışsa, ölen işçinin bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri (eş, çocuk, anne-baba) destekten yoksun kalma tazminatı davası açabilir.
7. Ceza Davası (Kusurlu İşverene Karşı)
İşverenin veya sorumlu yöneticilerin ihmali veya kastı varsa, iş kazası nedeniyle taksirle yaralama veya taksirle ölüme sebebiyet verme suçlarından savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.
İş Kazasından Sonra Yapılması Gerekenler
1. Kazanın Derhal Bildirilmesi
İşveren, iş kazasını 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmekle yükümlüdür. Bildirilmemesi halinde cezai yaptırımlarla karşılaşır.
2. Sağlık Raporu ve Delil Toplama
Kazanın yaşandığı gün hastaneye başvurulmalı, alınan raporlar mutlaka saklanmalıdır. Olay anına ait fotoğraf, tanık, işyeri kamera görüntüsü gibi deliller dava sürecinde hayati öneme sahiptir.
3. Hukuki Destek Alınması
İş kazası sonrası işçi veya ailesi doğrudan tazminat davası açabilir. Ancak dava öncesi SGK işlemleri, bilirkişi raporları ve sağlık kurulu değerlendirmeleri eksiksiz hazırlanmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
İş kazası için SGK’ya bildirim süresi nedir?
İşveren, kazayı 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmelidir. İşçi ise doğrudan bildirim yapamaz ama dava sürecinde bu durum dikkate alınır.
İş kazası geçiren işçi işten çıkarılabilir mi?
Hayır. İş kazası geçiren işçiyi sırf bu sebeple işten çıkarmak hukuka aykırıdır. Haklı neden olmadan yapılan fesih, tazminat hakkı doğurur.
İş kazası bildirimi yapılmazsa ne olur?
İşveren hakkında idari para cezası uygulanır. Ayrıca kazanın iş kazası olduğu mahkeme kararıyla da tespit ettirilebilir.
Raporlu olan işçi maaş alabilir mi?
Rapor süresince işçi çalışmadığı için işveren maaş ödemez. Ancak SGK’dan rapor parası alınabilir.
Emir Hukuk Bürosu Olarak Sunduğumuz Avukatlık Hizmetleri
Emir Hukuk & Avukatlık Bürosu, iş kazası mağdurlarına yönelik özel danışmanlık ve dava hizmetleri sunmaktadır. Deneyimli avukatımız ile haklarınızı en güçlü şekilde savunuyoruz.
Avukatlık Hizmet Alanlarımız:
• İş kazasının SGK nezdinde tanınması için başvurular
• Maddi ve manevi tazminat davalarının takibi
• Destekten yoksun kalma tazminatı işlemleri (ölüm halinde)
• Ceza davası sürecinin başlatılması ve yürütülmesi
• Bilirkişi ve sağlık kurulu raporlarının değerlendirilmesi
• İşten çıkarma durumunda işe iade ve tazminat davaları
Amacımız, kaza sonrası mağduriyetin en aza indirilmesi ve tüm yasal hakların eksiksiz şekilde elde edilmesidir.
İş kazası geçiren işçilerin sahip olduğu haklar yasalarla güvence altına alınmıştır. Ancak bu hakların kullanılabilmesi için yasal sürecin doğru yönetilmesi gerekir. Delillerin toplanması, başvuru sürelerinin kaçırılmaması ve profesyonel hukuki destek alınması, tüm süreci belirleyen en kritik unsurlardır.
Unutmayın: İş kazası yaşandıysa, hak kaybı yaşamamak için hemen harekete geçin. Emir Hukuk Bürosu yanınızda.
